فیلم | مناسب‌خوانی در مجالس عاشورایی

به گزارش ایکنا؛ اسماعیل امینی، شاعر و پژوهشگر ادبیات آیینی، در شانزدهمین برنامه «محرم در شعر و ادب فارسی» که به ارائه گزیده و گلچینی از سروده‌های عاشورایی و آیینی شاعران کهن و معاصر اختصاص دارد، به بازخوانی شعری از امیرحسین مدرس پرداخت و نکته‌هایی از آن را بیان کرد که متن آن را در ادامه می‌خوانید: 

شعری از کتاب «جام باقی» اثر امیرحسین مدرس می‌خوانم. این کتاب اثر متفاوتی است، زیرا شعرهایی که در آن هست، هیچ یک به صورت مستقیم شعر عاشورایی به شمار نمی‌رود، اما براساس سنتی به نام مناسب‌خوانی فراهم آمده و امیرحسین مدرس که خودش هم شاعر برجسته و هم ذاکر اهل بیت(ع) و خواننده خوش‌صدایی است، این اثر را گردآوری کرده است. مقصود او این بوده که ما می‌توانیم از بسیاری از شعرهای عارفانه و عاشقانه، در محافل و مجالس حسینی(ع) استفاده کنیم، در حالی که به طور مستقیم به واقعه عاشورا مربوط نیست. چنانچه این رسم بوده که در موارد دیگر هم از شعرهای شاعران بزرگ استفاده کرده و در محافل و مجالس می‌خواندند.

شعری از مولوی می‌خوانم که امیرحسین مدرس از دیوان کبیر شمس انتخاب و عنوان آن را شهادت نامگذاری کرده است.

بی‌گاه شد بی‌گاه شد، خورشید اندر چاه شد

خورشید جان عاشقان در خلوت الله شد

ای شاد آن فرخ رُخی کو رخ بدان رخ آورد‌

ای کَرّ و فَرّ آن دلی کو سوی آن دلخواه شد

آن کیست اندر راه دل کو را نباشد آه دل

کار آن کسی دارد که او غرقابه آن آه شد

چون غرق دریا می‌شود، دریاش بر سر می‌نهد

چون یوسف چاهی که او از چاه سوی جاه شد

گویند اصل آدمی خاکست و خاکی می‌شود

کی خاک گردد آن کسی کو خاک این درگاه شد

بشکست بازار زمین بازار انجم را ببین

کز انجم و دُر ثمین آفاق خرمنگاه شد

تن را بدیدی جان نگر، گوهر بدیدی کان نگر

این نادره ایمان نگر کایمان در او گمراه شد

رسم مناسب‌خوانی به ویژه در میان ذاکران و مداحانی که حافظه و مطالعات خوبی دارند، از قدیم مرسوم بوده، گرچه به تدریج به دست فراموشی سپرده شده است، اما بزرگان و استادانی هستند که با این رسم آشنا هستند و به مناسبت از شعرهایی که در حافظه دارند و از بزرگان شعر فارسی خوانده‌اند، به اقتضای مجلس از آن استفاده می‌کنند و شور و حالی به آن مجلس می‌بخشند، در عین حال که مروری بر سخن سخنوران بزرگ خواهد بود.